Değerli kardeşlerim, teknoloji hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmuş, pek çok kolaylıklar ve imkânlar sunmuştur. Fakat, özellikle çocuklarımızın teknolojiyle olan münasebeti bazen istenmeyen neticeler doğurabilmektedir. Bugün, çocuklarımız arasında yaygınlaşan teknoloji bağımlılığı meselesine ve bu durumun önüne nasıl geçilebileceğine dair önemli hususları birlikte değerlendireceğiz.
Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
Öncelikle, teknoloji bağımlılığı, çocukların gereğinden fazla süreyi bilgisayar, telefon, tablet ya da televizyon başında geçirmesi, sosyal ilişkilerden kopması ve günlük sorumluluklarını ihmal etmesi demektir. Bu durum, hem fizikî hem de manevî gelişimlerine zarar verir. Rabbimiz bizlere bedenimizi ve ruhumuzu korumamız gerektiğini öğütlerken, çocuklarımızın da sağlıklı bir hayat sürmeleri için rehberlik etmemiz gerekir.
1. Aile İçi İletişimi Güçlendirmek
Her şeyden evvel, çocuklarımızla güçlü ve sağlıklı bir iletişim kurmak elzemdir. Onları dinlemek, duygularını anlamak, beraber vakit geçirmek teknoloji bağımlılığını önlemenin en temel yoludur. Peygamber Efendimiz (sav) “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız” buyurarak aile içinde sevgi ve şefkatin önemine işaret etmiştir. Aile bireylerinin birbirine ayırdığı zaman, çocukların teknolojiden uzaklaşıp gerçek hayata bağlanmasına vesile olur.
2. Teknoloji Kullanımına Sınır Koymak
Çocukların teknolojiye ayırdığı zamanı sınırlandırmak gerekir. Aile olarak, günlük ve haftalık ekran süresi belirlemek, bu kurala birlikte uymak çocuklarda disiplin bilinci oluşturur. Kur’an’da “Yaradan Rabbinin adını an” (Alak, 96:1) buyurularak her türlü zamanın hayırlı işlerle değerlendirilmesi teşvik edilir. Teknolojiye ayrılan vakit dengede tutulmalıdır; böylece çocuklar sosyal hayat, eğitim ve manevi gelişim alanlarında dengeli büyürler.
3. Alternatif ve Sağlıklı Aktiviteler Teşvik Etmek
Teknoloji dışındaki faaliyetlere yönlendirmek çocukların enerjisini ve ilgisini olumlu şekilde kanalize eder. Spor, kitap okumak, hobi edinmek, ailece yapılan etkinlikler teknoloji bağımlılığının önünü keser. Efendimiz (sav) “İlim talep etmek her Müslüman erkek ve kadın üzerine farzdır” buyurmuştur. Bu ilim talebi sadece okulla sınırlı kalmamalı; çocuklarımızın kültürel ve sosyal gelişimine de yansıtılmalıdır.
4. Manevi Eğitim ve Değerlerin Aşılanması
Ailede dini ve manevi eğitimin önemi büyüktür. Çocuklara Kur’an ahlakı, peygamberimizin güzel örnekliği öğretilmeli, teknolojinin yaratıcı tarafından verilen nimetlerden biri olduğu anlatılmalıdır. Böylece çocuklar teknolojiyi doğru kullanmanın önemini kavrar. Hz. Ali (ra) “Çocuklarınızı güzel terbiye edin, onlardan hayır umun” diyerek ebeveynlere bu kutsal vazifeyi hatırlatmıştır.
Unutmamalıyız ki, çocuklar en çok ebeveynlerini örnek alır. Ebeveynlerin de teknoloji kullanımını ölçülü yapması, ekran başında geçirilen zamanı azaltması çok mühimdir. Ailede olumlu model görmek, çocukların sağlıklı alışkanlıklar geliştirmesine yardımcı olur. Bu konuda Peygamberimiz (sav) “Sizden biri, kendisi için sevdiğini kardeşi için de sevsin” buyurarak örnek olmanın önemini vurgulamıştır.
Sonuç
Sevgili kardeşlerim, çocuklarımızı teknoloji bağımlılığından korumak, ailede sevgi, saygı, sabır ve disiplinle mümkündür. Teknolojiyi hayatımızda dengeleyerek, onları doğru yönlendirmeli, manevi ve ahlaki değerlerle donatmalıyız. Unutmayalım ki, sağlam nesiller yetiştirmek ancak sağlıklı iletişim ve doğru rehberlikle mümkündür. Rabbim hepimize hayırlı evlatlar, hayırlı aileler nasip eylesin.